Helft opgewekte stroom afgelopen jaar duurzaam opgewekt

Het is een primeur voor Nederland: vorig jaar kwam meer dan de helft van onze stroom uit duurzame bronnen. In 2024 werd in totaal ongeveer 120 miljard kWh aan elektriciteit opgewekt, waarvan 61 miljard kWh uit wind, zon en biomassa kwam. Dat is 10 procent meer dan in 2023, terwijl fossiele brandstoffen zoals kolen en gas juist 4% minder ingezet werden.

Vooral wind en zon

Windenergie sprong eruit, met een stijging van 13% ten opzichte van 2023. Vooral de windmolens op zee deden het goed, die produceerden een derde meer dan het jaar ervoor. Op het vaste land bleef het daarentegen een beetje hangen. Zonne-energie deed het ook niet slecht, met 11% groei. Best indrukwekkend, want het was geen topjaar qua zon. Vooral meer panelen en slimmere technieken maakten deze stijging mogelijk.

Biomassa: een grijs gebied

Toch is niet alles even groen als het lijkt. Biomassa wordt officieel meegeteld als duurzaam, maar dat ligt gevoelig. Vaak gaat het om hout dat wordt verbrand, en dat is natuurlijk niet goed voor het milieu. Er wordt door biomassacentrales namelijk veel CO₂ uitgestoten. Haal je biomassa als duurzame bron weg, dan is het duurzame aandeel iets lager. Maar zelfs dan gaan we vooruit: fossiele brandstoffen leverden nog 55 miljard kWh, een flinke daling vergeleken met de 93 miljard in 2019. Kernenergie en waterkracht? Die spelen op het moment amper een rol.

Wat zit erachter?

De hoge gasprijzen na de oorlog in Oekraïne in 2022 hebben geholpen. Bedrijven en huishoudens zochten alternatieven en dat zie je terug. De overheid helpt ook iets mee: het doel is namelijk 70% duurzame stroom in 2030 en CO2-neutraal in 2050. Het weer speelt daarnaast ook een grote rol: in april, met veel wind en zon, was 63% van de opgewekte stroom groen, maar in november moesten we weer gas en kolen aanzetten waardoor ook de gasreserves snel gedaald zijn.

Je merkt het misschien niet direct aan je stopcontact, maar het effect is er. Nederland exporteerde bijvoorbeeld in 2024 meer stroom dan het invoerde, vooral naar België, dat 17% meer afnam dan in 2023. Het energienet heeft het door het grote aandeel duurzame stroom soms wel erg zwaar, zeker op piekmomenten. En ja, biomassa maakt het plaatje iets mooier dan het is, maar de trend is duidelijk.