Het Nederlandse elektriciteitsnet barst uit zijn voegen
In de eerste helft van 2023 is de elektriciteitsproductie uit duurzame energiebronnen in Nederland met 25% gestegen, naar 11 miljard kWh. Hoewel dit een indrukwekkende groei is, brengt het ook grote uitdagingen met zich mee voor het elektriciteitsnet. Inmiddels worden al bouwplannen uitgesteld omdat nieuwe woningen niet meer aangesloten kunnen worden op het net.
Groeiende druk op het netwerk
De snelle toename in zonne-energieproductie legt een enorme druk op het Nederlandse elektriciteitsnet. Alle provincies ervaren al krapte op het net, voornamelijk door het terugleveren van elektriciteit door zonne- en windparken, maar ook door de stijgende elektriciteitsvraag van grote bedrijven en elektrificatie in de samenleving. Het CBS meldt dat in 2022 de opwekking van elektriciteit met zonnepanelen maar liefst 16.827 miljoen kWh bedroeg, een toename van 46% ten opzichte van het voorgaande jaar, waarmee zonnestroom voor 22% bijdroeg aan de opwekking van hernieuwbare energie in Nederland.
Impact op consumenten en lokale uitdagingen
Consumenten zullen ook de gevolgen ondervinden. Het wordt minder vanzelfsprekend dat zij hun zonne-energie altijd kunnen terugleveren, en het verzwaren van huisaansluitingen kan langer duren. In Almere bijvoorbeeld, kunnen op sommige plaatsen geen nieuwe woningen meer worden aangesloten op het elektriciteitsnet vanwege deze overbelasting.
De netbeheerders zijn druk bezig met innovaties en uitbreidingen van het net. Er wordt tot 2030 maar liefst 40 miljard euro geïnvesteerd in het net. Echter, de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van elektrificatie (we rijden bijvoorbeeld steeds meer elektrisch) en de snelheid waarmee nieuwe woningen worden gebouwd en aangesloten, zorgen voor aanzienlijke uitdagingen.
Om de verbouwing van het elektriciteitsnet te versnellen, wordt er aandacht gevraagd bij de nieuwe coalitie. Er is behoefte aan politieke keuzes en aangepaste wet- en regelgeving om de afstemming van vraag en aanbod van energie beter te stimuleren. Dit is cruciaal om de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 haalbaar en betaalbaar te houden.
Wat kunnen huishoudens doen?
Huishoudens kunnen het elektriciteitsnet ontzien door opgewekte energie direct te verbruiken in plaats van terug te leveren aan het net. Daardoor draagt het huishouden bij aan een stabiel net. Opgewekte energie direct inzetten kan bijvoorbeeld door de was te gaan draaien op zonnige momenten, maar ook door bijvoorbeeld de elektrische auto ‘slim’ op te laden. In enkele gevallen kan de auto vervolgens in de avond weer stroom terugleveren aan de woning. Met deze manier van omgaan met opgewekte elektriciteit, kunnen we een heel eind komen.
