Jaarlijks 40 miljard aan subsidies naar fossiele industrie

Onlangs is het rapport Rechtvaardig afbouwen van fossiele subsidies uitgebracht. Het rapport werd gepresenteerd door SOMO, Oil Change International en Milieudefensie. In het rapport wordt bekeken hoeveel subsidies er daadwerkelijk worden verstrekt aan fossiele bedrijven, voor de Nederlandse overheid. De definitie van ‘subsidie’ die wordt gehanteerd bij het onderzoek, omvat ook belastingkortingen en prijzensteun. Het is dus eigenlijk een verzamelnaam voor belastingvoordelen, prijssteun en overheidsinvesteringen. In de praktijk wordt het grootste deel van de subsidies gevormd door fiscale voordelen voor grote energie-intensieve bedrijven.

De conclusies van het rapport liegen er niet om. In plaats van de eerder gedachte 4,5 miljard aan verstrekte subsidies, gaat het namelijk om ongeveer 40 miljard euro op jaarbasis. En vooral de grootverbruikers lijken hiervan te profiteren. Het lijkt er namelijk op dat hoe meer energie een bedrijf gebruikt, hoe minder belasting deze betaald.

Welke sectoren profiteren het meest?

Vooral de scheepvaart, luchtvaart, staalbedrijven, kolencentrales en olieraffinaderijen hebben belang bij de verstrekte fiscale voordelen. Zo betalen vliegmaatschappijen bijvoorbeeld geen belasting op kerosine in Nederland. Hierdoor loopt het de overheid jaarlijks ongeveer 2 miljard euro mis. Mocht de overheid er voor kiezen de gegeven belastingvoordelen te laten vervallen, dan gaan consumenten dat merken in de portemonnee. Wanneer er bijvoorbeeld belasting geheven gaat worden over kerosine, zal dat effect hebben op de vliegprijs.

Afbouwen van fossiele subsidies

De onderzoekers die het rapport hebben opgesteld, pleiten voor een rechtvaardige afbouw van deze subsidies. Wanneer daar direct mee wordt begonnen, kan Nederland met gemak de klimaatdoelen voor 2030 halen, stellen de onderzoekers. Het lijkt erop dat Nederland er niet meer onderuit komt om te beginnen met het afbouwen van de fossiele subsidies. De Nederlandse overheid heeft namelijk in 2016 al beloofd alle fossiele subsidies vóór 2025 te hebben afgeschaft.

Prijseffecten voor consumenten bij afbouw fossiele subsidie

Het afbouwen van fossiele subsidies klinkt logisch in deze tijd. Toch gaan consumenten er last van krijgen. De bedrijven waarvan de subsidies vervallen, zullen de extra kosten namelijk grotendeels doorberekenen aan de klant. Zo worden vliegtickets duurder, maar kan ook de energieprijs stijgen wanneer de subsidies aan bijvoorbeeld kolencentrales worden stopgezet. De kolencentrales gaan dan immers minder hard draaien waardoor het aanbod van energie krimpt. Een voordeel is dan wel weer dat het extra geld dat wordt opgehaald, bijvoorbeeld gebruikt kan gaan worden voor innovatieve ontwikkelingen met betrekking tot waterstof, of verzwaring van het elektriciteitsnet in Nederland.