Warmtenetten: Duurzaam of dure grap?

Het warmtenet als duurzaam alternatief wordt steeds vaker aangehaald. Steden willen af van gas en stadsverwarming lijkt dé weg te bieden naar een duurzame toekomst. Warmte van een fabriek of centrale rechtstreeks naar je radiator – het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Maar als je even verder kijkt, zie je een ander plaatje: stadsverwarming is vaak peperduur vergeleken met ‘gewone’ energie zoals gas of stroom. En overstappen? Dat zit er niet in. Gaat dit systeem huishoudens niet vooral meer kosten opleveren?

Hoger prijskaartje, minder keuze

Waarom is stadsverwarming zo duur? Simpel: je betaalt niet alleen voor de warmte, maar ook voor het hele netwerk erachter. Leidingen aanleggen, onderhoud plegen – dat kost een flinke duit. Dat is een reden voor de extreem hoge vaste kosten voor stadsverwarming. Daarnaast zijn alle huishoudens in een bepaald gebied verplicht de stadsverwarming af te nemen. Door het gebrek aan concurrentie hoeven de aanbieders van stadsverwarming tarieven ook helemaal niet laag te houden. Geen concurrentie, geen lagere prijzen. Het maximale prijsplafond dat jaarlijks door de ACM wordt vastgesteld heeft ook nog nooit geleid tot tarieven voor de stadsverwarming die lager liggen dan de tarieven voor normale energie.

De belofte van duurzaamheid

Warmtenetten hebben ook goede kanten. Ze maken slim gebruik van restwarmte die anders verloren gaat, zoals van industrie of afvalverbranding. Dat scheelt CO2-uitstoot, en in een wereld die groener moet, is dat een plus. Maar de uitvoering? Die laat te wensen over. De aanleg van zo’n netwerk is een megaklus, en de kosten worden vaak doorgeschoven naar de eindgebruiker. Duurzaamheid is mooi, maar als het je portemonnee leegtrekt, voelt het meer als een verplichting dan als een bewuste keuze.

Vastzitten aan je leverancier

Wat misschien wel het meest wringt, is dat je met stadsverwarming geen kant op kunt. Bij gas of stroom kun je lekker shoppen voor de beste deal – overstappen is zo gepiept. Maar met een warmtenet zit je vast aan één aanbieder. Geen onderhandeling, geen flexibiliteit. Het is nemen of nemen. En met energieprijzen die toch al door het dak gaan, is dat extra zuur.

Warmtenetten kúnnen een slimme zet zijn voor de toekomst, maar zoals het nu gaat, lijken ze vooral een grote kostenpost voor huishoudens. De overheid en energieleveranciers moeten beter nadenken over hoe dit systeem betaalbaar blijft voor iedereen. Want laten we wel wezen: niemand zit te wachten op een duurzame oplossing die je financieel in de kou laat staan. Benieuwd hoe jouw energiekosten zich verhouden tot stadsverwarming? Hier reken je het na.